Azerice Çeviri

Oğuz Türkçesi Türk dili 13. yüzyılda Hazar’ın batısında Oğuz Türkçesi merkezli bir özellikte bağımsız gelişimine başlamıştır. Batı Türkçesi (Oğuz Türkçesi veya Yeni Batı Türkçesi) olarak belirtilen bu bölge Türkçesinin içinde saha bakımından zamanla iki daire meydana gelmiştir. Bunlardan biri Azerbaycan ve Doğu Anadolu sahasını içine alan Doğu Oğuz kolu, diğer Osmanlı sahasını içine alan Batı Oğuz koludur.

11.-13. yüzyıllar arası, aynı zamanda Oğuzların Orta Asya’dan batıya doğru uzanan siyasi etkinliklerinin güçlenme dönemidir. Nitekim daha 11. yüzyılda büyük Selçuklu Devleti’nin batıya yaptığı göçlerle, Oğuz nüfuzu yalnız Sirderya, Maveraünnehir, Harezm ve Horasan bölgelerinde kalmamış; Azerbaycan üzerinden Abbasi Devleti’nin başkenti ve büyük kültür merkezi Bağdat’a kadar uzanmıştır. Bu etkililik Oğuz Türkçesi açısından da aynı yönde bir gelişme yaratmıştır.

Batı ve doğu Oğuz kolları arasındaki farklılıklar 14. yüzyıldan sonra kesinleşmeye başlamıştır. Azerbaycan sahasında yetişen başlıca edebî şahsiyetlerin bulunduğu 17. yüzyıldan önce de doğu ve batı Oğuz kolları arasında kayda değer bir ayrılık bulunmadığı için bu iki Oğuz Türkçesi, yazı dili olarak Batı Türkçesi adı altında zikredilmişlerdir.